Tom Metcalfe
Pompeii’deki İsis Tapınağı’nda kazı yapan arkeologlar, muhtemelen tapınağı küçüldükten sonra tanrıçayı yatıştırmak için düzinelerce kuşun yendiği bir ritüel ziyafetin kalıntılarını ortaya çıkardılar.
Uluslararası Osteoarkeoloji Dergisi’nde 27 Nisan’da yayınlanan bir çalışmada bildirildiği üzere, bulgular, MS 1. yüzyılda Roma toplumuna yerleşmiş bir Mısır inancı olan İsis’e tapanlara kuşların maliyetini ortaya koyuyor.
İtalya’daki Miras Bilimleri Enstitüsü’nden bir arkeolog ve araştırma makalesinin baş yazarı Chiara Corbino, “Ayin, büyük olasılıkla tapınağı küçülten yenilemeleri telafi etmek için tek bir günde üç Isis rahibi tarafından gerçekleştirildi.” e-posta
Pompeii, MS 79’da Vezüv Yanardağı lav püskürtmeye başladığında harap olan güçlü bir Roma tatil kentiydi. Altı metre derinliğindeki bir volkanik kül tabakasının altına gömüldü ve erken Roma İmparatorluğu’ndaki yaşamın bir anlık görüntüsünü sağlamak için aşamalı olarak kullanımdan kaldırıldı.
Corbino, söz konusu yenilemenin MS 62’de tapınağa zarar veren bir sarsıntının ardından yapılmış gibi göründüğünü, ancak ziyafetin o yıl ve MS 79’daki patlamanın ortasında verilmiş olması gerektiğini belirtir.
Bölgede yapılan kazılarda en az sekiz tavuk, bir kaz, bir güvercin, bir domuz ve iki istiridyenin kömürleşmiş kalıntıları bulundu; Etin bir kısmının rahipler tarafından pişirilip yendiği, geri kalanının da İsis’e adak olarak yere bırakıldığı belirtiliyor.
Eski Mısırlılar tarafından ‘Aset’ veya ‘Eset’ olarak bilinen ‘büyükanne’nin Yunanca karşılığı olan ‘İsis’, birden çok kez kuş kanatlarıyla tasvir edilmiştir ve bazı arkeologlar onun şahin gibi bir kuş-tanrıça olabileceğini düşünmektedir. Geçmişte başlı Mısır tanrısı ‘Horus’.
Yeni bulgular, kuşların İsis kültünün merkezinde olduğuna dair daha fazla kanıt sunuyor. Yazarlar, “Bu araştırma, kuş kurban etmenin İsis ritüellerinin önemli bir parçası olduğunu doğruluyor” diye yazıyor.
IŞİD İNANÇ
İsis inancı Mısır’dan Yunanistan’a kadar yayıldı, M.Ö. 1. yüzyılda Roma dünyasının bir modülü haline geldi.
Araştırmada yer almayan İsviçre’deki Basel Üniversitesi’nde tarihçi ve arkeolog olan Sabine Deschler-Erb, Roma İmparatorluğu’ndaki asker, yönetici ve tüccar hareketliliğinin inanç gibi Doğu dinlerinin yayılmasına aracılık ettiğini söylüyor. İsis.
Bildirdiği gibi, inanç sisteminin ritüelleri gizlendi ve yazılmasına izin verilmedi; Durum böyleyken, bugün onlar hakkında bilgiye ulaşmanın tek yolu arkeolojidir. IŞİD kültü söz konusu olduğunda, kurbanların kalıntıları şimdiye kadar yalnızca Yunanistan, İspanya ve Almanya’da bulundu.
Deschler-Erb, “Pompeii’de yürütülen araştırma, İtalya’daki bir Isis tapınağının ilk arkeozoolojik çalışmasıydı” diye ekliyor.
HAYATTA HAYATTA KALAN HAYVANLAR
Araştırmada yer almayan ABD’deki Colorado Boulder Üniversitesi’nden tarihçi Isabel Köster, Pompeii’de bulunan kalıntıların, İsis’in Roma sınırlarındaki tapınaklarında bulunan kurban kuş kalıntılarına benzediğini belirtiyor. İsis Tapınağı ve Magna Mater.
Öte yandan araştırmada yer almayan ve Hollanda’daki Groningen Üniversitesi’nde tarihçi ve fahri profesör olarak görevine devam eden Jan Bremmer, Pompeii’de adak olarak sunulan tavuk ve kazların IŞİD’i düşündürdüğünü belirtiyor. o zamanlar Roma tapınmasında önemli bir tanrıça değildi. Sığır ve benzerlerinin sunulduğu tanrıları anımsayarak, “Genellikle onlara daha önemli hayvanlar sunulurdu” diyor.
Gerekli dualar okunurken veya ilahiler okunurken yapılan bir törenle her türden kurban birden çok kez kesilirdi. Daha sonra et genellikle yakılır ve bir kısmı Rab’be sunulurdu. Geri kalanı geleneksel olarak rahipler ve kurban için para ödeyenler tarafından birlikte pişirilir ve yenirdi.
Araştırmaya dahil olmayan Londra Üniversitesi Royal Holloway kampüsünde arkeolog olan Erica Rowan, Pompeii’de keşfedilen kuş sunuları ile başka yerlerde Isis’e adanmış hayvanlar arasında hem benzerlikler hem de farklılıklar olduğunu vurguluyor. Örneğin, Almanya’da Mainz ve Yunanistan’da Delos yerleşim yerlerinde İsis’e sunulan hayvan kurbanları, geride önemli kalıntılar bırakmak yerine neredeyse tamamen kül oldu; İspanya’daki Baelo Claudia kazı alanında kuşların yanı sıra sığır ve balık kalıntıları da bulundu.
Rowan, “Çeşitli cemaatlerin veya tarikatların üyeleri arasında önemli bir iletişim olduğunu öne sürecek kadar benzerler” diyor.
Makalenin orijinali Live Science web sitesinden alınmıştır. (Çeviri: Tarkan Tufan)
